Pracht en pijn van moeder worden – Mater Maya
Een intieme fotoserie, over zwangerschap en de bevalling. “Mater Maya is een boek over de pracht en pijn van het moeder worden,” aldus fotografe Maria Hermes. Intieme onderwerpen, waarbij ze in de persoonlijke levenssfeer van haar onderwerpen moet kruipen, zijn voor de fotografe niet vreemd. Zo maakte ze onder meer een serie over automutilatie en mensen met hun levensechte sekspoppen. In ‘Mater Maya’ gaat het echter niet over een ander, maar geeft ze zichzelf letterlijk en figuurlijk bloot.
“Toen ik zwanger werd, zat ik niet meteen op een roze wolk,” aldus Hermes. “De zwangerschap was wel gepland, het was geen ongelukje. Toch had ik twijfels en voelde ik bepaalde angsten. Wat voor effect heeft het krijgen van een kindje op mijn relatie, wat gebeurt er met mijn lijf, wat gaat dit met mijn carrière doen, zal ik een goede moeder zijn? Ik zat met heel veel vragen, maar kwam daar niet goed uit. Mijn lijf begon echter al direct te veranderen, zonder dat ik daar enige controle over had. Als persoon houd ik juist graag de controle over de situatie. De enige manier om grip te krijgen op mijn zwangerschap en de twijfels was om deze te gaan fotograferen. Dat ben ik gaan doen. Alles wat ik tegenkwam tijdens mijn zwangerschap, heb ik vastgelegd.” Zo ontdekte ze de ‘zwangerschapsindustrie’. “Het is een hele business: er zijn cursussen, babybeurzen, enzovoorts.”
“Toen de bevalling dichterbij kwam, ik was inmiddels aan de zwangerschap gewend, dacht ik: eigenlijk moet ik nu doorzetten en ook de bevalling fotograferen. Ik moest wel even nadenken over hoe ik dat ging aanpakken. Tijdens mijn zwangerschap heb ik foto’s geschoten op film. Ik maak meestal foto’s op 6X7 formaat. Dat betekent dat ik na tien foto’s van rolletje moet wisselen. Bij de bevalling is dat natuurlijk geen optie. De bevalling heb ik daarom digitaal gemaakt, met de camera op een statief en een afstandsbediening. Ik heb mijn man gevraagd om het statief op de goede plek te zetten. Of het zou werken was een beetje de vraag. Je hoort wel dat vrouwen tijdens de bevalling in zichzelf zijn gekeerd, de wereld om hen heen niet echt opmerken. Ik heb alles voorbereid, camera ingesteld en dan zou ik wel zien of het ging lukken.”
Bijzondere en intieme foto’s zijn het resultaat. “Eigenlijk bleek het fotograferen tijdens de bevalling wel een prettige afleiding. Fijn om even niet met de volgende wee bezig te zijn. En ook een kans om alles even in perspectief te zien.”
Na de bevalling duurt het een tijdje voordat ze de foto’s kan bekijken. “Ik had daar echt even tijd voor nodig. Het is niet leuk om jezelf in pijn te zien. Na een tijdje was ik toch benieuwd naar wat ik had geschoten. Het bleken goede beelden te zijn. Daar wilde ik iets mee doen.” Dat besluit wordt gesterkt door gesprekken die ze heeft met andere vrouwen. “Veel vrouwen bleken dezelfde twijfels te hebben gehad als ik. Ze zaten niet alleen maar op een roze wolk, de zwangerschap was ook voor hen niet altijd even geweldig. Die verhalen heb ik tijdens mijn zwangerschap helemaal niet gehoord. Bij het vertellen over mijn twijfels en angsten proefde ik uit reacties van anderen een beetje ‘je wilde dit toch, wat zeur je nou?’
Hermes wil daarom een fotoboek maken en gaat op zoek naar een uitgever. “Zij reageerden enthousiast, vonden het geweldige foto’s. Als ze vervolgens naar de marketing -of verkoopafdeling gingen, reageerden deze met de vraag hoe ze het boek in de markt moesten gaan zetten. Als fotoboek of juist als zwangerschapsboek? Ik heb vervolgens maar besloten om het zelf te gaan doen.”
Daarvoor is ze een crowdfunding actie gestart via Voordekunst. “Ik ben vaker bezig met langlopende projecten en dan probeer ik met subsidies of werkbeurzen iets te doen. Dit is de eerste keer dat ik het op deze wijze probeer. Het is heel intensief, in het voeren van gesprekken met potentiele donateurs en oproepen doen via social media gaat veel tijd zitten. Maar het is mooi om te zien als het dan lukt. In eerste instantie doneren vooral mensen uit je eigen kring: familie, vrienden en kennissen. Dat breidt zich op een gegeven moment uit. Het is bijzonder als mensen die je niet kent, toch doneren. Omdat ze vertrouwen hebben in jou en in je project. Dat is hartverwarmend. Het is wel een stap om mensen om geld te vragen. Spannend om te zien of het gaat lukken!”
Mocht het niet lukken om het volledige bedrag op te halen, dan zijn er nog wel wat mogelijkheden. “Voordekunst biedt een aantal opties aan. Als je tussen de 0 en 79 procent van het bedrag ophaalt, gaat het project niet door. Haal je tussen de 80 en 100 procent op, dan kun je donateurs een nieuwe aanbieding doen. Je project aanpassen, zodat het minder geld kost. Bijvoorbeeld door de keuze voor een ander papier. Deze keuze leg je voor aan de donateurs. Zij beslissen dan of ze daarin meegaan of niet.”
Als het lukt, wordt het boek Mater Maya gepubliceerd. Een boek waarin ze zichzelf letterlijk en figuurlijk blootgeeft. Hoe is dat voor de fotografe? “Het voelt fair om te doen. Ik maak als documentair fotograaf series waarin ik in de intieme levenssfeer van mensen wil kruipen. Zo heb ik onder meer een serie gemaakt over zelfbeschadiging en een serie over mensen met hun levensechte sekspoppen. Dit zijn gevoelige onderwerpen, waarbij het veel tijd kost om een vertrouwensband op te bouwen. Mensen moeten me echt vertrouwen om me binnen te laten. Ik vond het wel eerlijk om dezelfde openheid die ik van mijn onderwerpen vraag, nu ook mezelf op te leggen. Jezelf zo bloot geven is heel spannend. Dat begrijp ik nu nog beter vanuit het standpunt van mijn onderwerpen. Ze moeten echt veel vertrouwen hebben in mij als fotograaf. Dat besefte ik al wel, maar ik ben er nu helemaal van doordrongen dat het werken aan een vertrouwensband heel belangrijk is.”
Maya, dochter van Hermes, is inmiddels vier jaar en het gaat goed. De twijfels die ze had tijdens de zwangerschap over haar relatie en haar carrière bleken ongegrond. “Samen met mijn partner kan ik de zorgtaken goed verdelen. We werken beide als zelfstandige. Mijn partner is schrijver en kan dus ook redelijk makkelijk zijn eigen tijd indelen. Daarnaast betrekken we Maya bij alles wat we doen. Voordat Maya er was maakten we veel reizen. Dat doen we nog steeds, nu met Maya erbij. Ze is dat gewend en weet niet beter. Mijn angsten en twijfels bleken ongegrond, maar ik besef wel dat we daarin bevoorrecht zijn, voor andere mensen is het misschien minder makkelijk.”
De crowdfundingactie voor Mater Maya vind je hier. Meer informatie: www.mariahermes.com.
