Pioniers van de natuurfotografie – op jacht met de camera
Deze zomer blikt het Nederlands Fotomuseum met de tentoonstelling Jacht met de camera | Pioniers van de Nederlandse natuurfotografie terug op meer dan 140 jaar natuurfotografie uit de eigen collectie. Al sinds 1873 trekken Nederlandse natuurliefhebbers met hun camera eropuit om de natuur vast te leggen. De tentoonstelling laat bezoekers de natuur beleven door de ogen van deze pioniers van de natuurfotografie. Uit de ruim 90 duizend historische natuurfoto’s die het museum in zijn collectie heeft, is voor het eerst een selectie gemaakt die het verhaal van de opkomst van de natuurfotografie vertelt.
Niet eerder is er over de allervroegste Nederlandse natuurfotografie een tentoonstelling gemaakt die zo’n compleet beeld geeft van de schoonheid van onze natuur, de inventieve werkwijze van de fotografen en de rol die hun fotografie speelde bij de steeds luider wordende roep om natuurbescherming.
De allervroegste natuurfotografie
De tentoonstelling laat bezoekers in vogelvlucht kennismaken met de Nederlandse natuur rond negentienhonderd. De historische beelden gunnen een blik op verdwenen landschappen waarin wegen nog schaars zijn en vrijwel uitsluitend bevolkt worden door wandelaars, fietsers of paard met wagen. Opvallend vaak richten de pioniers hun lens op de vogel. In de tentoonstelling zijn meer dan veertig vogelsoorten te zien, waaronder bedreigde soorten als de Griel, de Grote stern, de Grote karekiet, de Woudaap en de Purperreiger.
Dat het fotograferen van wilde dieren verre van eenvoudig was, blijkt uit talloze publicaties en dagboeken van de pioniers. Onder primitieve omstandigheden en met uiterst onpraktische en loodzware apparatuur trokken zij de wildernis in. Dagen aaneengesloten lagen zij verscholen in struiken, tentjes of gecamoufleerde schuilhutten te wachten met hun camera op een bijzondere vogel of een wild dier. Pas bij thuiskomst bleek of de foto’s waren gelukt. Hoe vaak kwam het niet voor dat de foto onder- of overbelicht was, dat de vogel net was gevlogen of dat het dier op het moment suprême zijn staart naar de fotograaf keerde?
Oproep tot natuurbescherming
De pioniers hadden een duidelijk doel voor ogen met hun baanbrekende fotografie. Ze wilden het publiek bewust maken van de schoonheid van de natuur en de noodzaak van het behoud ervan. Door het publiek met aantrekkelijke beelden uit de natuur te onderwijzen, hoopten de natuurfotografen het belang van natuurbescherming bij te brengen. De oprichting van de Vereniging Natuurmonumenten in 1905 was hun eerste wapenfeit.
In de voetsporen van de pioniers
Vandaag de dag is natuur een onverminderd populair thema binnen de fotografie. Daarom heeft het Nederlands Fotomuseum ervoor gekozen om ook hedendaagse fotografie een plek te geven in de tentoonstelling. Hierbij gaat het niet om natuurfotografie in de letterlijke zin van het woord, maar om werk van kunstenaars en fotografen die reflecteren op onze omgang met de natuur. Er is recent werk te zien van Kim Boske (1978), Charlotte Dumas (1977), Anne Geene (1983) Erik Kessels (1966) en Luuk Wilmering (1957). Meer informatie: www.nederlandsfotomuseum.nl.
