In de sporen van Ed van der Elsken
Harry Aaldering is één van de winnaars van de fotowedstrijd ‘de Verliefde camera’, in de geest van Ed van der Elsken, georganiseerd door het Stedelijk museum. Daarmee treedt hij in de voetsporen van één van zijn helden. Zelf gaat hij elk weekend de straat op, op zoek naar die ene foto. In zijn leven zijn de fotografie en het boeddhisme nauw verbonden. “De drie pijlers van toewijding, vertrouwen en twijfel zijn ook mijn startpunten voor de fotografie.”
“Mijn eerste fotoboek kocht ik in 1984. Het was een boek van Ed van der Elsken. Zijn foto’s riepen vragen bij me op. Waarom maakt hij deze keuzes? De lagen in zijn werk boeiden me. Zonder twijfel was hij de grootste straatfotograaf in Nederland. Het winnen van deze wedstrijd betekent daarom veel voor me.”
Puur
Aaldering studeerde in 2015 af aan de Fotovakschool, met als specialisatie straatfotografie en documentaire fotografie. “De straatfotografie grijpt me: deze is puur, alle franje is er af. In de studio zet je eerst je lampen goed, heb je iemand die ervoor zorgt dat het model er netjes uitziet. Dat is een gecreëerde omgeving, het is gekunsteld. In de straatfotografie fotografeer je iemand zoals hij is. Het is een kwestie van alert zijn. Je kunt van te voren een plek uitkiezen en je camera instellen. Maar het moment zelf is in één tot anderhalve seconde voorbij. Het is vluchtig, je kunt het niet meer over doen.”
Grote stad
Voor de straatfotografie trekt hij zaterdag of zondag op uit. “Ik doe dit naast een fulltime baan, vrijwilligerswerk en mijn Zen studie en -praktijk. De straatfotografie is voor mij ook een manier om te ontspannen. Het is meditatief. Vaak fotografeer ik in Antwerpen. Het had ook Rotterdam of Amsterdam kunnen zijn. Zolang het maar een grote stad is, waar van alles gebeurt.”
Geduld
In Antwerpen ga ik lopen. Vijftien tot twintig kilometer, allemaal om die ene foto van de dag te maken. Die ene foto zit er bijna altijd bij, het is een oefening in geduld. Soms heb je geluk en zijn het meerdere. Toen ik net begon, ging ik op pad met als doel om bijvoorbeeld vijf mooie foto’s te maken. Inmiddels heb ik geleerd de lat wat lager te leggen. Een goede foto is overigens niet per definitie een mooie foto. Het gaat om herkenning, intimiteit, iets wat je direct raakt.”
Trofee
De winnende foto is gemaakt in de Joodse wijk in Antwerpen. “In die wijk is het een stukje moeilijker om die ene foto te maken. De mensen zijn net wat gereserveerder. Ik heb echter een open houding. Ik vraag mensen van te voren geen toestemming, ik ben niet op zoek naar een geposeerd beeld. Maar ik schiet niet vanuit de heup, mijn camera is goed zichtbaar. Bovendien probeer ik van te voren altijd even contact te maken met mensen. Meestal gaat dit prima. Soms willen mensen niet op de foto. Dan ga ik het gesprek aan, leg ik uit waarom ik foto’s maak. Soms willen mensen dan nog steeds niet. Dat is niet erg. Het is tevens een goede les. Ook als ik geen foto mag maken, kunnen we nog steeds een plezierig gesprek hebben. Mensen zijn geen trofee. Samen een moment delen: de ene keer tien seconden, de andere keer tien minuten of soms zelfs een dag, daar gaat het om.”
“Hoe lang zoiets duurt, hangt samen met het onderwerp. In Brussel en Antwerpen heb ik eens zwervers gefotografeerd. Dan kun je niet zomaar knippen en weer weg. Met die mensen heb ik eerst uren zitten praten, ik heb ze gevolgd. Pas daarna ben ik foto’s gaan maken. Dan ontstaat er iets.”
Retraite
Aaldering maakt makkelijk contact met mensen. Hij heeft een bijzondere band met de straat en het straatleven. “Elk jaar ga ik vijf dagen met straatretraite. Dan leef ik vijf dagen op straat: zonder geld, telefoon of bankkaart. Ik heb alleen een ID bij me. Op die manier word je heel erg uitgedaagd om contact te maken met de ander. Durf je, als je niets hebt, op de ander af te stappen en te vragen om hulp? Deze ervaringen helpen me ook in de fotografie. Ik maak namelijk foto’s op soms maar 80 centimeter afstand. Dat is echt in iemands comfort zone. Daar moet je wel mee om kunnen gaan.”
Tokyo
Eén van de wensen van Aaldering is om een fotoboek uit te geven over zijn project in Antwerpen. “Ik heb inmiddels honderden foto’s gemaakt. Het lijkt me mooi om het werk, de energie en het plezier met anderen te delen. Ik ben nu in gesprek met een Antwerpse galerie die mij gaat vertegenwoordigen en mijn werk zal tentoonstellen. Zo kan ik de Antwerpenaars een spiegel voor houden, hen laten zien hoe een buitenstaander naar hen kijkt. Mijn droom is om een tijd naar Tokyo, Japan te gaan. De straatfotografie is daar veel groter dan in Nederland. Straatfotografen komen daar ’s avonds samen om te eten en drinken. De gesprekken ademen dan straatfotografie uit.”
Meer informatie: www.harryaaldering.nl, www.facebook.com/harry.aaldering, en Instagram @harryaaldering
