Unseen Photo festival in Spaarndammerbuurt

Gisterenavond, een paar dagen na de opening van BredaPhoto, opende de tweede editie van het Unseen Fotofestival, niet te verwarren met de Unseen Fotobeurs die pas volgend weekend plaats vindt.

In het pas gerestaureerde en geopende museum het Schip in de Spaardammerbuurt, een modelwijk van de architectuur van de Amsterdamse School, werd vrijdag een grootste opening gehouden. Museum het Schip is tevens het centrum van de exposities die het jonge en nog niet zo uitgebreide festival (naast Breda, Naarden, Noorderlicht het vierde fotofestival in Nederland) te bieden heeft.

Rixt Hulshoff Pol, de nieuwe directeur van Unseen, legde tijdens de persbijeenkomst, voorafgaande aan de opening, uit dat ze zelf werd benaderd door het museum om daar haar festival te huizen, hetgeen ze met beide handen aangreep. Het festival heeft ook een aantal speciale interactieve activiteiten om de band met de buurt te versterken.

Marcel Feil, curator van Foam, een van de belangrijkste participanten van Unseen, gaf uitvoerig uitleg over de speciale tentoonstelling Touch, die hij samen met gastcurator Anton Corbijn voor Het Schip maakte. Corbijn, die zijn hele leven trouw is gebleven aan het analoge proces van de fotografie, heeft gekozen voor een hommage aan het analoge proces en aan de ambachtelijkheid van de fotografie. De titel Touch kan daarom op twee manieren worden uitgelegd, als de aanraking van de handen met het fotografisch materiaal en het geraakt zijn door de uitstraling van de fotografische werken. Volgens Corbijn worden we zozeer overspoeld door de grote hoeveelheid digitale fotografie dat we geen contact meer kunnen maken met de oorspronkelijke materialiteit van de fotografie. De keuze voor de ambachtelijke kant heeft niet geleid tot een tentoonstelling van allerlei edele procedés, die de laatste tijd in zwang zijn, maar in een bonte verzameling van werken die op een of andere wijze spelen met de uniciteit van het materiaal. In een rondgang door de zalen op de eerste verdieping van het museum legde Feil de werken uit, die een internationale keur van fotografen behelzen, van de Vlaming Dirk Breakman, die zijn afdrukpapier met chemicaliën bewerkt tot er bepaalde effecten optreden tot de Tjech Miroslav Tichy, die met zelfgemaakte simpele camera’s vrouwen in zijn omgeving observeerde. De tentoonstelling laat juist het omgekeerde zien wat men verwacht van het begrip ambachtelijkheid. Het is juist de imperfectie, die Anton Corbijn opzocht in de kunstenaars die hij voor het voetlicht brengt in Touch.

Andere tentoonstellingen in de Spaardammerbuurt zijn onder andere Being Typhoon… every day, van Isabelle Renate in het WestCord Art Hotel, een serie af en toe nogal veel repeterende zwartwit foto’s van de kunstenaar. Pal ernaast is de tentoonstelling The politics of Sport in het Bredius zwembad, waarbij foto’s van de sporters in het water gezet zijn. Volgens de bijgaande tekst laten de foto’s de intrigerende relatie zien tussen sport en politiek, maar dat ontging me ten ene male. In de Josilda da Conceição Gallery is de (waarschijnlijk gesponsorde) tentoonstelling Lumix meets beyond 2020, die jonge Japanse avant-garde fotografen laat zien, die zich niet in het gareel van de gevestigde fotografenorde laat inpassen. Het zijn foto’s waarin vooral veel onconventionele technieken zoals collage, fotomontage, analoge fotografie en postmoderne stillevens de boventoon voeren, waarschijnlijk een reflectie van de verwarringen in de Japanse samenleving.

In het project The Art of making Selfies wordt er in het verzorgingstehuis De Bogt-Westerbeer een confrontatie aangegaan met de bewoners en jongeren van het cultureel platform de Pit, uiteraard onder begeleiding van de selfiekoning Willem Populier.

Unseen heeft een samenwerkingsverband met talrijke andere culturele instellingen in Amsterdam, zoals de Melkweg, Huis Marseille en het Stedelijk Museum waardoor de kaartjes van Unseen ook daar geldig zijn en het festival virtueel groter is geworden. Eén uitstapje is zeker de moeite waard en dat is Studio Aleppo in Felix Meritis. Je kunt daar een portret laten maken door Koos Breukel voor € 50 waarmee je tevens een portret betaalt voor een Syrische vluchteling. Als deel van het project zal de Syrische fotograaf Issa Touma foto’s nemen van nieuwe en oude bewoners van de Spaarndammerbuurt.

Het is een goede ontwikkeling dat Unseen niet alleen nog maar een fotografiebeurs is, gericht op de kopers van foto’s, hoe relevant dat ook is voor de broodnodige marktvorming van de fotografie. Een heus Amsterdams fotofestival is een verrijking van de hoofdstad als fotografisch centrum. Maar in vergelijking met Noorderlicht, Naarden en Breda ontbeert Unseen een overkoepelend thema. Uiteraard is de insteek van Unseen, zoals het woord al zegt, onbekend, nog niet gezien, jong talent, recente ontwikkelingen, en dus alles ‘avant-gardistisch’ is en dat past uitstekend bij het cultureel imago van Amsterdam als de stad waar alles wat nieuw is een kans krijgt. Het gevaar bij deze aanpak is alleen wel dat als het nieuwe de norm is, de diversiteit je een supermarkt-sensatie kan opleveren. Desalniettemin is Unseen door het festival een stuk interessanter geworden.

Unseen photo festival 16-25 September, photo fair 23-25 september

Voor meer informatie zie http://www.unseenamsterdam.com